XỬ LÝ VẾT THƯƠNG PHẦN MỀM NÔNG VÙNG MI MẮT

I. ĐẠI CƯƠNG

Xử lý vết thương phần mềm nông vùng mi mắt là một phẫu thuật để phục hồi chức năng và giải

phẫu của mi mắt. Vết thương mi xử lý sớm sẽ làm giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và tạo điều kiện tốt

cho quá trình làm sẹo vết thương

II. CHỈ ĐỊNH

Xử lý khâu vết thương vùng mắt

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Người bệnh có kèm đa chấn thương hoặc chấn thương toàn thân có khả năng ảnh hưởng đến

tính mạng cần được ưu tiên cho cấp cứu toàn thân trước khi xử lý vết thương mi.

- Tình trạng nhiễm trùng tại chỗ

IV. CHUẨN BỊ

- Rửa sạch, đánh giá vết thương vùng mi mắt

- Khám đánh giá có tổn thương kèm theo hay không (Nhãn cầu, thị lực, cơ vận nhãn, nâng mi, cơ vòng mi,…). Nếu có thương tổn kèm theo, NB cần khám chuyên khoa.

- Xử lí tùy loại vết thương nông hay sâu, to hay nhỏ.

VT chỉ mất da: khâu đóng trực tiếp hoặc vạt da cơ tịnh tiến, vạt xoay hoặc ghép da.

VT toàn lớp mi mắt:

Mất da ít hơn 25% bờ mi: khâu vết thương đơn thuần.

Mất da 33-50% bờ mi: khâu VT kèm cắt mở khe mi (canthotomy) cắt và lỏng khe mi (cantholysis) nhằm tránh căng đường khâu.

Mất da trên 50% bờ mi: vạt da tại chỗ hay lân cận

Ghép da sụn.

1. Người thực hiện

- Kíp phẫu thuật: Gồm 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa phẫu thuật tạo hình hoặc chuyên khoa hệ ngoại; 02 phụ phẫu thuật

- Kíp gây tê: 01 BS gây tê; 01 phụ tê

- Kíp dụng cụ: 01 điều dưỡng dụng cụ; 01 điều dưỡng chạy ngoài; 01 hộ lý

2. Người bệnh

- Bệnh án ngoại khoa

- Làm đủ bộ xét nghiệm thường quy theo chỉ định

- Giải thích người bệnh và người nhà trước phẫu thuật, ký hồ sơ bệnh án

3. Phương tiện

Bộ dụng cụ phẫu thuật tạo hình vùng mi mắt

4. Thời gian phẫu thuật: 0,5h - 1h

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế: Đặt nằm ngửa

2. Vô cảm: Gây tê tại chỗ vùng mi mắt

3. Kỹ thuật:

3.1. Điều dưỡng dụng cụ, KTV gây tê: 

- Chuẩn bị NB

Gây tê tại chỗ

Vệ sinh: tẩy trang vùng mi mắt.

3.2. Bác sĩ: 

- Đo vẽ vùng phẫu thuật: đánh dấu phần da vùng phẫu thuật.

- Sát khuẩn: Sát trùng vùng cần phẫu thuật bằng dung dịch sát khuẩn.

- Rạch da, cắt lọc:

Theo đường vẽ đã thiết kế

Cắt lọc mép vết thương

Khâu da đơn thuần có hoặc không kèm cắt mở góc mắt, hoặc vạt da, hoặc ghép da.

- Khâu tạo hình lại mi mắt:

Khâu phục hồi bờ mi đầu tiên, chỉ tan 7.0, mũi Blair Donati sao cho bờ mi chổ khâu gồ lên.

Khâu lớp sụn mi chỉ tan 6.0

Khâu phần da mi mắt chỉ không tan 6.0

- Kiểm tra:

Đường khâu có khăn quá không

Mở, nhắm mắt kín

Không hở mi, bờ mi liên tục không chênh nhau

Mi mắt không biến dạng, không quặm lông mi.

- Hoàn tất:

Kiểm tra lần cuối: chảy máu, tụ máu, vận nhãn.

Băng cố định vết mổ.

VI. HẬU PHẪU - BIẾN CHỨNG, DI CHỨNG

- Hậu phẫu:

Kháng sinh, giảm đau, kháng viêm uống trong 7-10 ngày.

Thăm khám rửa vết thương hàng ngày.

Theo dõi dấu hiệu sinh tồn, dấu hiệu tụ máu, nhiễm trùng vết thương, thiếu máu nuôi hoặc bung mép vết thương.

Cắt chỉ sau 7 ngày.

- Tai biến của gây tê: dị ứng, sốc phản vệ... Xử trí: Chống sốc, thuốc chống dị ứng.

-Chảy máu: do cầm máu không tốt, có thể băng ép; trường hợp chảy máu nhiều có thể mở lại vết

phẫu thuật, cầm máu bằng đốt điện hoặc buộc chỉ nút mạch.

- Nhiễm khuẩn hoặc áp xe mi: hay gặp trên vết thương bẩn, còn sót nhiều dị vật: cần điều trị kháng

sinh mạnh phối hợp. Tại vết thương có thể chích áp xe tạo đường thoát mủ ra ngoài. Trường hợp rò.

mủ dai dẳng có thể do nguyên nhân còn sót dị vật: cần kiểm tra lại vết thương, tìm dị vật và làm

sạch lại vết thương trước khi đóng mép khâu lại.

- Sẹo xấu, sẹo lồi: Xử trí tuỳ theo bệnh lý.

- Hoại tử mép da một phần hoặc toàn bộ. Xử trí: cắt lọc, làm sạch, lập kế hoạch tạo hình tiếp theo.- Chảy máu: Chảy qua vết thương tụ máu dưới da. Xử trí: Bù khối lượng tuần hoàn, băng ép, mổ cầm máu nếu cần

- Nhiễm trùng: Vết mổ sưng tấy, viêm đỏ, chảy dịch đục. Xử trí: thay băng, cấy dịch vết thương, mở vết thương nếu cần, điều trị theo kháng sinh đồ

- Sẹo xấu, sẹo lồi: Xử trí tuỳ theo bệnh lý

- Hoại tử mép da một phần hoặc toàn bộ. Xử trí: cắt lọc, làm sạch, lập kế hoạch tạo hình tiếp theo

(Tham khảo chính theo Quyết định số 3449/QĐ-BYT ngày 07 tháng 6 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế )