ĐIỀU TRỊ GÃY XƯƠNG CHÍNH MŨI BẰNG NẮN CHỈNH

I. ĐẠI CƯƠNG

Dùng phương pháp nắn chỉnh ngoài để nắn chỉnh gãy xương chính mũi

II. CHỈ ĐỊNH

Gãy xương chính mũi kín

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Gãy nát xương chính mũi hoặc gãy mất vững khối mũi mắt sàng phải phẫu thuật đặt nẹp phối hợp cùng sọ não.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện:

- Kíp phẫu thuật: Gồm 01 Bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật tạo hình; 01 phụ phẫu thuật

- Kíp dụng cụ và chạy ngoài: 01 điều dưỡng dụng cụ, 01 điều dưỡng chạy ngoài, 01 hộ lý

2. Người bệnh:

- Bệnh án ngoại khoa

- Làm đầy đủ các xét nghiệm thường quy.

- Chụp Xquang lướt sống mũi, Chụp cắt lớp vi tính dựng hình

- Giải thích người bệnh và người nhà người bệnh trước phẫu thuật, ký hồ sơ bệnh án.

3. Phương tiện:

- Bộ dụng cụ phẫu thuật tạo hình - hàm mặt.

4. Thời gian phẫu thuật: 30 phút - 1h.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế: nằm ngửa

2. Vô cảm: gây tê tại chỗ.

3. Kỹ thuật

3.1. Điều dưỡng dụng cụ, kỹ thuật viên gây tê: Chuẩn bị NB

- Sát trùng da vùng cổ bằng dung dịch sát khuẩn.

- Rửa khoang mũi bằng povidine pha loãng

- Trải săng vô khuẩn bọc lộ đầu mũi

- Chuẩn bị thuốc cho gây tê.

3.2. Bác sĩ: Vô cảm

- Tê vùng, tê tại chỗ với Lidocaine kèm adrenaline 1:100000

3.3. Bác sĩ: Nắn xương gãy, cố định mũi:

- Gãy kín:

• Đặt meche có thấm thuốc tê tại chỗ và co mạch ở ngách mũi bên trong 10 phút, rát gạc. Tiêm thuốc tê tại chỗ vào vách ngăn mũi hai bên.
• Tay trái đưa banh mũi qua lỗ mũi ngoài, thám sát khoang mũi.
• Tay phải dùng dùng cụ nâng đưa sát ngách mũi trên, nâng từ từ đưa mảnh xương bị gãy về vị trí cũ.
• Nhét gạc meche tẩm pomade tetracyline vào ngách mũi trên, có tác dụng nâng đỡ cho xương không bị sụp trở lại
• Làm tương tự nếu có gãy bên đối diện. Trong khi nhét meche mũi, chỉnh lại vách ngăn nếu thấy vẹo.
• Tạo máng bột thạch cao và gạc (hoặc khuôn nhựa) ôm sát tháp mũi. Dán khuôn mũi bằng băng keo Steri – strip.

- Gãy hở:

• Rửa thật sạch vùng mổ
• Xết xương gãy về vị trí cũ
• Độn gạc giữ phía bên trong mũi.
• Khâu lại chỗ rách (niêm mạc, cơ, da)
• Đặt nẹp mũi (bột hoặc nhựa)

3.4. Hậu phẩu:

- Dùng kháng sinh toàn thân và tiêm S.A.T nếu gãy hở

- Theo dõi dấu hiệu tụ máu, chảy máu, nhiễm trùng, di lệch xương gãy thứ phát

- Vệ sinh mũi, hút dịch, khí dung mũi, nhỏ mũi bằng Arygol 3% nhiều lần trong ngày để tránh dính niêm mạc

- Rút mêch mũi sau 2 ngày

- Tháo bỏ nẹp bột sau 7-10 ngày.

VI. THEO DÕI CÁC TAI BIẾN, BIẾN CHỨNG VÀ NGUYÊN TẮC XỬ TRÍ

1. Theo dõi và chăm sóc: rút meshes mũi sau 3 ngày, bỏ nẹp bột sau 1 tuần

2. Biến chứng:

- Chảy máu: dùng meshes mũi tẩm adrenalin ép chặt.

- Di lệch xương lại: chuyển mổ.